بنام آن یکتای بی همتا

با درود و سلام

دو سه روزی است که از ماه مبارک رمضان می گذرد. ماهی که ماه خودسازی است. ماهی که زمان مناسبی در اختیار ما قرار می دهد تا کمی بیشتر بیندیشیم و کمی بهتر رفتار کنیم. از کارهایی که در این ماه فراوان توصیه شده است خواندن قران است. شنیده­ام هر کسی که یک آیه را در این ماه بخواند همچون این است که یکبار قران را در دیگر ماهها کامل خوانده باشد. (تنها شنیده­ام همانگونه که بسیاری از شماها نیز ممکن است شنیده باشید).

در اینجا چند نکته را میخواستم بررسی کنم. من خودم نیز در این ماه خواندن قران را آغاز کرده­ام و میخواهم هر روز چند آیه­ای را بخوانم.

خداوند در قرآن بارها و بارها برای راهنمایی ما انسانها مثل زده است و جالب است که خداوند می فرماید که خدا را از مثل زدن شرمی نیست (بقره آیه 26) یعنی حتی مثل زدن و استفاده کردن از پشه یا جانوری کوچکتر برای مثال از جانب خداوند دارای ارزش است. خود این مطلب نکته­ای دارد و آن این است که در مثل زدن و هر چیز دیگری از این دست ظاهر قضیه مهم نیست و یا اگر اهمیت دارد اصل، هسته و نکته­ای که در مثال نهفته است از اهمیت بسیار بالاتری برخوردار است. بنابراین انسان اندیشمند باید «پیچش مو را ببیند و نه ظاهر مو را».

یاد آیه مهمی از قرآن افتادم که در آن خداوند مثلی می زند و کسانی را که تورات بر آنان بار شد (و بدان مکلف گردیدند) آنگاه آن را بکار نبستند، همانند خری است که کتابهایی را بر پشت می کشد و ...(سوره جمعه، آیه 5)

همانگونه که گفته شد خداوند در مثال زدن از بسیاری چیزها استفاده نموده است و برای روشن شدن موضوع برای ما انسانها از آنها استفاده نموده است (مثالهایی همچون پشه، الاغ، برده و ...) همانگونه که گفتم نکته در اینجاست که ما پند پذیر، نکته بین و خردمند باشیم و از اشارات خدا نکته­ها را دریابیم.

نگاهی به بخشی از تفسیر «نمونه» همین آیه سوره جمعه می اندازیم: (جلد 5، صفحه 179)

«... این قوم از خود راضی (یهود) که تنها به نام تورات یا تلاوت آن قناعت کرده­اند، بی آنکه اندیشه در محتوای آن داشته باشند و عمل کنند همانند همین حیوانی هستند که در حماقت و نادانی ضرب­المثل و مشهور خاص و عام است.»

براستی آیا خوب نیست که از خود بپرسیم آیا میان کسانی که تنها به خواندن و تلاوت زیبای قرآن می پردازند با کسانی که تنها به خواندن و تلاوت تورات می پرداخته­اند تفاوتی وجود دارد؟ آیا مثالی که خداوند برای خوانندگان تورات زده که بدان عمل نمی کنند تنها برای آنان است؟

در این ماه مبارک که داریم قرآن می خوانیم قرآن را با اندیشه و با فهم بخوانیم. بارها و بارها خداوند فرموده است که خداوند است که کسی را که خواستار هدایت باشد، هدایت می کند و کسی را که خواستار گمراهی، گمراه می سازد. بنابراین چه خوب است از خداوند بخواهیم که ما را یاری کند تا هدایت شویم و ما را راهنما باشد با کتابی که برای همین کار آفریده و فرستاده شده است. ماه رمضان ماهی است که بنا به گفته خود قرآن، قرآن در آن ماه نازل شده است. پس بهتر است بیشتر قدر این زمان و این کتاب را بدانیم. این زمان را بهتر است به اندیشیدن در مفهوم قرآن اختصاص دهیم و نه دوره کردن و چند بار خواندن آن!!!

مثالی ساده می آورم: می دانیم که قرآنکتابی است برای راهنمایی بشر. اگر فرضا کسی که فارسی زبان است یک دستگاه کولر گازی (و یا هر دستگاه خارجی دیگری را) خریداری کند و این شخص توانایی فهم و درک زبان انگلیسی را نداشته باشد ولی تنها 26 حرف زبان انگلیسی را بداند که هر یک چه صدایی را می دهد اگر بخواهد بدرستی از آن دستگاه (که چندان پیچیده نیست) استفاده کند آیا با چند بار خواندن آن راهنمای انگلیسی و یا عربی به زوایا و گوشه­ها و نکات ریزی که در دفترچه راهنما به زبانی دیگر است پی خواهد برد؟ آیا اگر متن راهنما را که به زبان انگلیسی است با هنرمندی تمام به لهجه آنها (نیتیو native) بخواند ولی نفهمد که چه می خواند چه؟ آیا اینکار تاثیری در فهم و درک راهنماها و دستورات دفترچه راهنما خواهد داشت؟

آیا بهتر نیست از خود بپرسیم که با خواندن قرآن با بهترین لهجه عربی (native) چه بهره­ای از خواندن کتاب راهنای کاربردی انسان (قرآن) خواهیم برد؟ آیا بهتر نیست بجای اینکار از راهنمای آن به زبان خودمان استفاده کنیم (فارسی و برای آنان که عربی نمی دانند)؟

دوباره می پرسم: در این ماه می خواهیم قرآن را چند دور کنیم؟ آیا بهتر نیست بگوییم: رمضان ماه اندیشیدن در قرآن.